Michał Kleofas Ogiński, z Retowa, książę, (ur. 7 października 1765 w Guzowie, zm. 15 października 1833 we Florencji) – polski kompozytor, podskarbi wielki litewski ( 1793- 1796),miecznik wielki litewski od 1789, senator rosyjski, uczestnik insurekcji kościuszkowskiej (na Litwie w 1794), konspirator niepodległościowy (po 1795), działacz emigracyjny, mason.
Epitafium Michała Kleofasa Ogińskiego w bazylice Santa Croce we Florencji
Urodził się w Guzowie niedalekoSochaczewa. W 1789 został kawalerem Orderu Orła Białego. Nadzwyczajny poseł koronny wHolandii (1790-1791). Brał udział wpowstaniu 1794 na Litwie. Później był agentem polskim w Konstantynopolu i w Paryżu. W 1802 r. po rozwodzie z Izabelą Lasocką, ożenił się z włoską śpiewaczką Marią de Neri. W 1810 r. wycofał się z działalności emigracyjnej i został senatorem rosyjskim. Odziedziczył po swoim stryju Franciszku Ksawerym Ogińskim (1742 - 1814) piękną posiadłość Zalesie - położone w połowie drogi między Wilnem a Mińskiem. W 1822 r. przeniósł się na stałe do Włoch i w1823 zamieszkał we Florencji. Pochowany w Panteonie wielkich osobowości w kościele Santa Croce obok Galileusza, Michała Anioła, Rossiniego, Machiavellego, Księżnych Czartoryskich.
Komponował polonezy fortepianowe, romanse, pieśni, kadryle, menueta, walce oraz jedną operę pod tytułem „Zélis et Valcour ou Bonaparte au Caire” ("Zelis i Valcour czyli Napoleon w Egipcie") w jednym akcie. Jednakże opera ta nigdy nie doczekała się wystawienia. Jest autorem Listów o muzyce oraz pamiętników „O Polsce i Polakach: od roku 1788 aż do końca roku 1815” wydanych po francusku jako „Mémoires de Michel Oginski sur la Pologne et les Polonais, deputs 1788 jusqu’a la fin de 1815.”[1] w Paryżu w 1827 roku. Jego najbardziej znanym utworem jest Polonez a-moll nr 13 Pożegnanie Ojczyzny.
Dotychczas uważano[2], że melodia hymnu narodowego Polski do słów Wybickiego była wzięta z pieśni ludowej z Podlasia, a autorstwo melodii Ogińskiego wynika z nieporozumienia, bowiem Ogiński w 1797 r. posłał generałowi Dąbrowskiemu podobnie nazwany utwór Marsz dla Legionów. Jednakże ostatnio prowadzone badania historyczne przez jednego z potomków księcia Ogińskiego (Andrzeja Załuskiego) próbują wykazać, że to Ogiński był autorem melodii hymnu[3].
Przypisy
